ระบอบอำมาตยาธิปไตยที่มีการเลือกตั้ง!
คอลัมน์ ถนนประชาธิปไตย
โดย สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ
ในสถานการณ์ขณะที่ดำรงอยู่นี้เป็นที่สงสัยกันเสมอว่าระบอบการปกครองปัจจุบันของประเทศไทยเป็นแบบไหน ยังเป็นประชาธิปไตยใช่หรือไม่
คำตอบคือไม่ใช่ ระบอบการปกครองแบบที่เป็นอยู่ในขณะนี้เป็นระบอบที่เรียกว่า “ระบอบอำมาตยาธิปไตยที่มีการเลือกตั้ง”
ความจริงแล้วประเทศไทยของเราไม่ได้อยู่ภายใต้ระบอบประชาธิปไตยเลยนับตั้งแต่ การรัฐประหาร 19 กันยายน พ.ศ. 2549 เป็นต้นมา เพราะหลักการสำคัญของประชาธิปไตยในประเทศตะวันตกนั้นเขาถือเสียงของประชาชน เป็นเสียงสวรรค์ ใครหรือพรรคการเมืองใดจะได้อาณัติทางการเมืองไปบริหารประเทศจะต้องมาจาก คะแนนเสียงของประชาชนเป็นหลัก และเมื่อพรรคการเมืองนั้นได้สิทธิในการบริหารประเทศไปแล้วก็จะถูกกำหนด โดยกรอบเวลาที่แน่นอน เช่น 4 ปี หรือ 6 ปี ก็จะมีการคืนอำนาจให้ประชาชนตัดสินกันใหม่ ภายใต้ระบอบเช่นนั้นกองทัพก็ไม่มีสิทธิในการก่อรัฐประหารทำลายประชาธิปไตย และไม่มีศาลหรือตุลาการไหนจะมาตัดสินยุบพรรค ตัดสิทธิทางการเมืองผู้ชนะการเลือกตั้งหรือพรรคที่ชนะเลือกตั้งได้ รัฐบาลที่ได้รับการเลือกมาจากประชาชนนั้นจะบริหารประเทศไปจนกว่าจะครบวาระ ที่ต้องตัดสินกันใหม่จึงจะว่ากันใหม่ตามกติกา
แต่ระบอบประชาธิปไตยในจินตภาพเช่นนี้ในสังคมไทยถูกทำลายไปแล้วตั้งแต่ พ.ศ. 2549 โดยการยึดอำนาจของคณะทหารที่เรียกชื่อยาวว่า “คณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข” หรือชื่อย่อว่า คปค. ที่นำโดย พล.อ.
ในตำรารัฐศาสตร์ของฝ่ายกระแสหลักมักอธิบายว่า ระบอบอำมาตยาธิปไตยคือระบอบที่ปกครองโดยอาศัยระบอบราชการ นำมาจากภาษาอังกฤษว่า bureaucratic state แต่ความจริงมิได้เป็นเช่นนั้น เพราะการปกครองในแบบประชาธิปไตยต้องอาศัยกลไกรัฐการเช่นกัน อดีตรัฐคอมมิวนิสต์ เช่น โซเวียตรัสเซียก็เคยมีระบอบรัฐการอันใหญ่โต แต่การปกครองเช่นนั้นไม่ถือว่าเป็น “อำมาตยาธิปไตย”
ความหมายที่แท้จริงของอำมาตยาธิปไตยคือการปกครองโดยชนชั้นนำหรือชนชั้นสูง ผู้รู้ดี ภาษาอังกฤษเรียกว่า Aristocracy ชนชั้นนำที่รู้ดีเหล่านี้จะเรียกว่า “พวกอำมาตย์”
กรอบความคิดพื้นฐานของระบอบอำมาตยาธิปไตยคือกรอบความคิดแบบอนุรักษ์นิยมที่ ไม่เป็นประชาธิปไตย ในประวัติศาสตร์ไทยถือว่าระบอบอำมาตยาธิปไตยเริ่มต้นจากการรัฐประหาร พ.ศ. 2490 ซึ่งเป็นการรัฐประหารโค่นอำนาจของคณะราษฎร มีการฟื้นแนวคิดอนุรักษ์นิยมให้เป็นแนวคิดหลักของสังคม แนวคิดแบบอำมาตยาธิปไตยนี้ถือว่าประชาชนชาวบ้านส่วนมากไม่มีความรู้และไม่สา มารถปกครองตนเองได้ จึงต้องยินยอมให้อำนาจทางการเมืองอยู่ในมือของพวกอำมาตย์ ซึ่งเป็นชนชั้นนำจำนวนน้อย โดยถือว่าพวกอำมาตย์เหล่านี้เหมาะสมด้วยคุณงามความดีและความสามารถ โดยกลุ่มคนดีมีความสามารถเหล่านี้ไม่จำเป็นต้องมาจากการเลือกตั้ง หรือถ้ามาจากการเลือกตั้งก็ไม่จำเป็นต้องชนะ แต่ขอให้เป็นคนดี ถูกใจชนชั้นนำก็สามารถที่จะบริหารประเทศได้
ดังนั้น ภายใต้ระบอบอำมาตยาธิปไตย กลไกประชาธิปไตยจึงไม่มีความจำเป็น และโดยทั่วไปกลไกสำคัญของประชาธิปไตย เช่น การเลือกตั้งจะถูกดูถูกด้วยซ้ำว่าเป็นกลไกทุจริต มาจากการซื้อเสียง นักการเมืองที่มาจากการเลือกตั้งก็จะถูกพิจารณาว่าเป็นคนชั่ว ขณะที่พวกที่มาจากการแต่งตั้งหรือไม่เคยลงสมัครเลือกตั้งจะถือว่าเป็นคนดี ระบอบอำมาตยาธิปไตยจึงมีหลักการที่กลับตาลปัตรกับประชาธิปไตย
ปัญหาอย่างหนึ่งก็คือ คนดีในทรรศนะของฝ่ายอำมาตย์คือคนที่มีภาพพจน์ดี โดยที่ไม่ต้องตรวจสอบ อาศัยความศรัทธา ขอให้ประชาชนเชื่อว่าเป็นคนดีเป็นใช้ได้ ซึ่งหลายครั้งจะพบว่าคนดีเหล่านี้คือพวกนักสร้างภาพ หน้าไหว้หลังหลอก พวกหน้าตาดีใจอำมหิต แต่กระนั้นก็ขอให้ประชาชนศรัทธาในคนพวกนี้ต่อไประบอบอำมาตยาธิปไตยก็ดำรง อยู่ได้
ครั้งหนึ่งฝ่ายอำมาตย์สามารถที่จะผลักดันการก่อการรัฐประหารแล้วบริหาร ประเทศโดยไม่มีการเลือกตั้ง หวังจะให้ประชาชนอยู่ภายใต้ระบอบเผด็จการนาน 12 ปีนั้นคือรัฐบาลปฏิรูปของนาย
หลังจากการรัฐประหาร 19 กันยายน พ.ศ. 2549 ฝ่ายอำมาตย์ก็ได้แต่งตั้งรัฐบาลของตนเองมาบริหารประเทศคือ รัฐบาล พล.อ.สุรยุทธ์ดังที่กล่าวมาแล้ว แต่ฝ่ายอำมาตย์ก็ตระหนักดีว่าไม่สามารถที่จะปกครองแบบเผด็จการโดยไม่มีการ เลือกตั้ง รัฐบาล พล.อ.สุรยุทธ์จึงประกาศเป็นรัฐบาลชั่วคราว เพื่อดำเนินการให้มีการร่างรัฐธรรมนูญใหม่ และเปิดให้มีการเลือกตั้ง แต่รัฐธรรมนูญใหม่ของฝ่ายอำมาตย์คือรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2550 ก็ออกแบบระบอบการเมืองให้พิกลพิการ ไม่ให้มีประชาธิปไตยสมบูรณ์ แล้วจึงให้มีการเลือกตั้ง
แต่จะเห็นได้ว่าการเลือกตั้งนั้นอยู่ภายใต้เงื่อนไขว่าประชาชนจะต้องเลือก บุคคลและเลือกพรรคที่ฝ่ายอำมาตย์ชอบ จะเลือกพรรคที่ประชาชนชอบไม่ได้ จึงได้มีความพยายามทุกทางที่จะให้พรรคที่ฝ่ายอำมาตย์นิยมชมชื่นคือ พรรคประชาธิปัตย์ชนะการเลือกตั้ง แล้วจะให้นาย
แต่การเลือกตั้งเดือนธันวาคม พ.ศ. 2550 ไม่ได้ให้ผลตามเจตนารมณ์ของฝ่ายอำมาตย์ พรรคพลังประชาชนซึ่งเป็นฝ่ายของ พ.ต.ท.
การรับตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของนายอภิสิทธิ์จึงไม่ได้มีความสง่างามอะไรเลย แต่ก็ยังไม่ละอายที่จะบริหารประเทศมาจนขณะนี้ และเมื่อมีประชาชนออกมาต่อต้านคัดค้าน นายอภิสิทธิ์ก็ใช้กองทัพเข้าเข่นฆ่าสังหารประชาชนเพื่อรักษาอำนาจ จนทำให้มีการเสียชีวิตนับร้อย และบาดเจ็บนับพันคน นายอภิสิทธิ์จึงเปลี่ยนภาพเป็น “ฆาตกรอำมหิต” กลายเป็น “คนดีที่มือชุ่มเลือด” แต่พวกอำมาตย์ก็ยังอุ้มนายอภิสิทธิ์ต่อไป
กล่าวโดยสรุป ระบอบอำมาตยาธิปไตยที่มีการเลือกตั้งก็คือระบอบการเมืองที่ฝ่ายอำมาตย์ถือ อำนาจสูงสุด ปล่อยให้ประชาชนได้เลือกตั้ง แต่ประชาชนก็จะต้องอยู่ในโอวาท เลือกพรรคที่ฝ่ายอำมาตย์ชอบ เลือกบุคคลที่อำมาตย์พอใจ ถ้าเลือกพรรคที่ฝ่ายอำมาตย์ไม่ชอบพรรคนั้นต้องถูกยุบ บุคคลที่ประชาชนเลือกต้องถูกตัดสิทธิทางการเมือง และเปิดทางให้พรรคที่อำมาตย์ชอบมาบริหารจนได้ แม้ว่าจะเป็น “ไอ้ขี้แพ้” ก็ตาม อาณัติของประชาชนจึงไม่มีความสำคัญอีกต่อไปภายใต้ระบอบเช่นนี้
ปัญหามีว่าระบอบอำมาตยาธิปไตยนั้นเป็นระบอบที่ล้าหลังทั้งทางความคิดและ วัฒนธรรม เป็นระบอบที่สวนทางประวัติศาสตร์และร่อแร่ใกล้จะหมดเวลา ในที่สุดแล้วจะต้องพังทะลาย ระบอบประชาธิปไตยอันสมบูรณ์จะต้องถูกรื้อฟื้นกลับมาใหม่
รอเพียงเงื่อนเวลาเท่านั้น!
(ที่มา : นิตยสารโลกวันนี้วันสุข ฉบับวันที่ 20 - 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553)
วันอาทิตย์ที่ 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553
บทความ อ.สุธาชัย “ระบอบอำมาตยาธิปไตยใหม่” การเลือกตั้งที่ต้องได้อย่างใจ“ชนชั้นนำ"
สมัครสมาชิก:
ส่งความคิดเห็น (Atom)
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น